[Top][All Lists]
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
RE: [gnu-pl] Uwagi do tlumaczenia "Reevaluating copyright"
From: |
Radek Moszczyński |
Subject: |
RE: [gnu-pl] Uwagi do tlumaczenia "Reevaluating copyright" |
Date: |
Thu, 12 Feb 2004 21:48:56 +0100 |
> -----Original Message-----
> From: address@hidden
> [mailto:address@hidden
g] On Behalf Of Wojciech Kotwica
> Sent: Tuesday, February 10, 2004 11:05 PM
> To: GNU Web pages translation team (Polish)
> Subject: [gnu-pl] Uwagi do tlumaczenia "Reevaluating copyright"
>
> Komentarze do tłumaczenia "Reevaluating Copyright":
>
> 1. "mówiąc nam, w jaki sposób zespół Grateful Dead zdał sobie sprawę
> z rzeczonego konfliktu i sobie z nim poradził"
> -> może nieco płynniej byłoby ".. i jak sobie z nim poradził"?
Ok., masz rację.
>
> 2. "They decided it would be wrong to interfere with copying of their
> performances on tapes, or with distribution on the Internet, but
> saw nothing wrong in enforcing copyright for CD recordings of their
> music."
> "[...] " ale nie widzieli niczego złego we wprowadzeniu prawa
> autorskiego obejmującego nagrywanie ich muzyki na nośniki CD."
> -> wydaje się, że sens oryginału jest inny - tu raczej "enforce"
> ="egzekwować", tj. nie tyle nie widzieli niczego złego we
> wprowadzeniu
> prawa autorskiego (bo przepisy już istnieją), ile w egzekwowaniu
> od tłoczni płyt CD tego, co im prawo przyznaje.
>
Mój słownik twierdzi, że 'enforce' to może być zarówno 'wprowadzać w życie',
jak i 'egzekwować'. Ale ogólnie rzecz biorąc przychylam się do Twojej
interpretacji.
> 3. "powinniśmy być w stanie ustalić konsekwencje dla polityki
> związanej
> z prawem autorskim, które wynikają z istnienia Internetu,
> poprzez taki
> sam rodzaj analizy, jakiego [...]"
> -> wymieniłbym "poprzez" na np. "stosując", bo "poprzez"
> pojawiło się
> wcześniej już dwa razy w podobnej funkcji (niektórzy nawet
> krytykują
> samo "poprzez", mówiąc, że nie znaczy więcej niż "przez",
> nieco tylko
> wzmocnione :)).
W takim razie zmieniamy na "stosując taki sam rodzaj analizy ..."
>
> 4. "United States copyright law considers copyright a bargain between
> the public and "authors""
> "Prawo autorskie obowiązaujące w USA uznawane jest za
> umowę pomiędzy
> społeczeństwem i "autorami""
> -> i niżej, konsekwentnie "bargain"="umowa". Proponuję
> naprzemiennie
> z "umową" użyć słowa "transakcja". Tu pojawia się po raz pierwszy
> i wydaje się o tyle lepsze na wstępie, że od razu podsuwa obraz
> handlu, wymiany, "coś za coś". Nasze "umowa", podobnie jak ang.
> "agreement" nie mają takich konotacji, nie wprost z każdym razie.
> Mylę się?
Nie mylisz się. Jako że "bargain" nie występuję często blisko siebie, to
chyba nie ma sensu używać naprzemiennie 'transakcji' i 'umowy'. Proponuję
trzymać się 'transakcji'.
>
> 5. "To pokazuje dlaczego błędem jest podejmowanie decyzji w sprawach
> własności intelektualnej poprzez analogię do własności przedmiotów
> materialnych lub nawet do starszej polityki wobec tej pierwszej."
> -> na końcu zdania już nie wiedziałem, co to "ta
> pierwsza", musiałem
> się wracać, czytac zdanie powtórnie i analizować
Nie mogę znaleźć dobrego rozwiązania... Jedyne co mi przychodzi do głowy to:
"To pokazuje, dlaczego błędem jest podejmowanie decyzji w sprawach
własności intelektualnej poprzez analogię do starszych ustaleń, lub do
własności przedmiotów
materialnych."
>
> 6. "In each highway construction decision, the same factors
> apply (cost,
> amount of traffic, *taking of land or houses*)"
> "Te same czynniki (koszt, natężenie ruchu samochodowego, *przebieg
> przez tereny zamieszkane*) [...]"
> -> sprytne :-)
>
> 7. "Copyright is a bargain with the public, not a natural right."
> "Prawo autorskie to umowa ze społeczeństwem, a nie prawo wrodzone."
> (także niżej)
> -> do tej pory dla "natural law" widziałem wyłącznie "prawo
> naturalne". Jeśli może być tłumaczone jako "prawo wrodzone",
> to w porządku. Choć nie wydaje mi się, żeby oba terminy znaczyły
> to samo (IANAL).
Szczerze mówiąc nie jestem specjalistą w terminologii prawniczej. Skoro
wcześniej używane było 'prawo naturalne', to lepiej zostańmy przy tej
wersji. Postaram się zajrzeć na uczelni do paru specjalistycznych słowników,
wtedy powinno się wyjaśnić.
>
> 8. "Trading something you cannot use for something useful and helpful
> is always good deal. Therefore, copyright was
> uncontroversial in the
> age of the printing press, precisely because [...]"
> "Wymiana czegoś, z czego nie można korzystać, na coś użytecznego
> i przydatnego to zawsze dobry interes. Wynika z tego, że prawo
> autorskie nie budziło kontrowersji w czasach prasy drukarskiej,
> dokładnie dlatego, że [...]"
> -> rozumiem, że początek zdania nie brzmi "dlatego" - choć
> to właśnie
> "therefore" znaczy - żeby uniknąć powtórzenia w dalszej części. Ale
> w oryginale w tym miejscu nie ma implikacji, rozumowego
> "wynikania",
> jest "dlatego", "zatem", "z tego powodu" - odnoszżce się do powodu,
> który wymieniono w poprzednim zdaniu. Konstrukcja
> oryginału jest taka:
> "[było korzystną wymianą]. Dlatego nie budziło
> kontrowersji, dokładnie
> dlatego, że niczego ważnego nie ograniczało".
Proponuję "Prawo autorskie nie budziło zatem kontrowersji..."
>
> 9. Copying any kind of share is intrinsically a zero-sum activity;
> the person who copies benefits only by taking wealth away from
> everyone else."
> "Kopiowanie jakiegokolwiek udziału jest w swej naturze czynnością,
> na której korzysta tylko jedna strona [...]
> -> Oryginał ujmuje to nieco inaczej, precyzyjniej: jest to gra
> o sumie zerowej. Żeby jedni coś zyskali, inni muszą w sumie *tyle
> samo* stracić.
Rozumiem, co masz na myśli, ale nie wiem, czy "gra o sumie zerowej" będzie
zrozumiała dla czytelnika, brzmi to trochę egzotycznie... Przynajmniej ja
wcześniej nie spotkałem się z tym sformułowaniem.
>
> 10. "For example, if the bookstore's stock of books were burned"
> "Jeśli, na przykład, skład książek księgarni zostałby spalony"
> -> lepsze chyba byłoby "zapas(y)"?
Osobiście preferuję 'skład' - 'zapasy' kojarzą mi się z zapasami jedzenia na
zimę, wody, drewna na opał, itp. Z drugiej strony słownik podaje tylko
'zapasy'. Z kolei 'skład' to raczej chyba budynek... Niech będą 'zapasy'.
>
> 11. "When the United States Constitution was drafted, the idea that
> authors were entitled to a copyright monopoly was proposed--and
> rejected"
> "Kiedy przedstawiono projekt amerykańskiej konstytucji, zawierał
> on propozycję, żeby autorzy byli uprawnieni do monopolu praw
> autorskich, która została odrzucona"
> -> Szkoda, że nie udało się zachować siły oryginału "was proposed
> -- and rejected".
Niestety, wszystko rozbija się o niemożliwość przetłumaczenia 'drafted' jako
czasownika. Ewentualnie by całość wzmocnić, można dodać "*natychmiast*
odrzucona"...
>
> 12. "They do this by repeating *arguments which *presuppose* that*
> "Robią to powtarzając *argumenty, że*
'argumenty, które z góry zakładają, że...'
>
> 13. "But they fail to expose the fundamental falsehood on which this
> domination is based; *as a result, they are ineffective in the long
> term*. When these arguments win one battle, they do so without
> building a general understanding that helps win the next battle."
> "Ale nie udaje się im ujawnić zasadniczej nieprawdy, na której
> oparta jest ta dominacja; w rezultacie nie budują one ogólnej
> świadomości, która pomaga wygrywać następne bitwy."
> -> pominięty fragment, pewnie przeoczenie, bo druga część także
> w tłumaczeniu odwołuje się do "kolejnych" bitew
Rzeczywiście coś pomieszałem...
"Ale nie udaje się im ujawnić zasadniczej nieprawdy, na której
oparta jest ta dominacja; w rezultacie są one nieefektywne w dalszej
perspektywie. Kiedy argumenty te wygrywają jedną bitwę, robią to bez
budowania ogólnej
świadomości, która pomaga wygrywać następne."
>
> 14. "that many Americans (perhaps most) want to continue"
> "tego, że Amerykanie (prawdopodobnie większość) chce kontynuować"
> -> lepiej chyba za oryginałem "że wielu Amerykanów..."; w obecnej
> wersji gdy pominie się wtrącenie w nawiasie, widać niedopasowanie
> gramatyczne orzeczenia do podmiotu
Kolejne przeoczenie... Oczywiście 'wielu Amerykanów...'
>
> 15. "If the public is unwilling to accept certain copyright
> powers, that
> is ipso facto justification for not *offering* them"
> "to jest to ipso facto usprawiedliwienie nie *ustanawiania* ich"
> -> właśnie się zastanawiam, czy oryginał jest w tym
> miejscu bardziej
> radykalny, czy Twoje tłumaczenie ;)
:)
>
> 16. "Congress shall have Power...[...] # nie wiem czy to tłumaczyć;
> jeśli tak, to muszę skoczyć do biblioteki i znaleźć polskie
> tłumaczenie konstytucji USA."
> -> sądzę, że tak, tym bardziej, że RMS podkreśla, że
> konstytucja USA
> zawiera taką mniej więcej treść na temat praw autorskich. Pozwól
> jednak, że sam się przejdę i poszukam. Dla zdrowia. Dobrze mi zrobi
> trochę ruchu.
ok
>
> 17. "286 U.S. 123, 127 (1932). # a to chyba jakiś amerykański akt
> prawny, trudno powiedzieć jakie są polskie konwencje
> bibliograficzne
> dla amerykańskich aktów prawnych, przynajmniej ja się na tym nie
> znam..."
> -> nie mam zielonego pojęcia. Możemy popytać (na
> pl.hum.tlumaczenia?)
> albo zostawić jak jest.
Na razie zostawmy to tak, jak jest, a ja popytam na pl.hum.tlumaczenia.
-- Radek Moszczyński