[Top][All Lists]
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
[Emacs-diffs] /srv/bzr/emacs/trunk r107073: * tutorials/TUTORIAL.nl: Upd
|
From: |
Chong Yidong |
|
Subject: |
[Emacs-diffs] /srv/bzr/emacs/trunk r107073: * tutorials/TUTORIAL.nl: Updated; synchronize with TUTORIAL. |
|
Date: |
Fri, 03 Feb 2012 23:37:54 +0800 |
|
User-agent: |
Bazaar (2.3.1) |
------------------------------------------------------------
revno: 107073
author: Pieter Schoenmakers <address@hidden>
committer: Chong Yidong <address@hidden>
branch nick: trunk
timestamp: Fri 2012-02-03 23:37:54 +0800
message:
* tutorials/TUTORIAL.nl: Updated; synchronize with TUTORIAL.
modified:
etc/ChangeLog
etc/tutorials/TUTORIAL.nl
=== modified file 'etc/ChangeLog'
--- a/etc/ChangeLog 2012-01-30 07:54:00 +0000
+++ b/etc/ChangeLog 2012-02-03 15:37:54 +0000
@@ -1,3 +1,7 @@
+2012-02-03 Pieter Schoenmakers <address@hidden>
+
+ * tutorials/TUTORIAL.nl: Updated; synchronize with TUTORIAL.
+
2012-01-30 Chong Yidong <address@hidden>
* tutorials/TUTORIAL: Delete a repeat sentence.
=== modified file 'etc/tutorials/TUTORIAL.nl'
--- a/etc/tutorials/TUTORIAL.nl 2012-01-19 07:21:25 +0000
+++ b/etc/tutorials/TUTORIAL.nl 2012-02-03 15:37:54 +0000
@@ -1,4 +1,4 @@
-Emacs-inleiding. De kopieervoorwaarden staan onderaan.
+De Emacs-inleiding. De kopieervoorwaarden staan onderaan.
De meeste Emacs-commando's gebruiken de CONTROL-toets (soms CTRL of CTL
genaamd) en/of de META-toets (soms genaamd EDIT of ALT). In plaats van
@@ -12,6 +12,7 @@
verwijzen naar de ESC-toets als <ESC>.
BELANGRIJK: om Emacs te verlaten, tik C-x C-c (twee tekens).
+Om een commando halverwege af te breken, tik C-g.
De tekens ">>" tegen de linkerkantlijn nodigen je uit om een bepaald
commando te proberen. Bijvoorbeeld:
<<Blank lines inserted around following line by help-with-tutorial>>
@@ -48,7 +49,9 @@
>> Kijk waar de cursor staat, en onthoud de tekst er omheen. Tik C-l.
Zoek de cursor en merk op dat hij nog steeds bij dezelfde tekst
- staat.
+ staat, maar nu in het midden van het scherm.
+ Als je weer C-l tikt dan gaat hij naar de bovenkant van het scherm.
+ Nog een keer C-l en hij gaat naar de onderkant.
Als je toetsenbord PageUp- en PageDn-toetsen heeft dan kun je deze ook
gebruiken om een scherm terug dan wel vooruit te gaan, maar het werken
@@ -64,10 +67,8 @@
Er is een aantal manieren waarop je dit kan doen. Je kan de
pijltjestoetsen gebruiken, maar het is effici?nter om je handen in de
standaardhouding te laten, en de commando's C-p, C-b, C-f en C-n te
-gebruiken. Elk van deze commando's verplaatst de cursor precies een
-regel of teken in een bepaalde richting op het scherm. Hier volgt een
-figuur met de vier commando's en de richting waarin ze de cursor
-bewegen:
+gebruiken. Deze commando's komen overeen met de pijltjestoetsen, als
+in onderstaande figuur:
vorige regel, C-p
:
@@ -79,42 +80,41 @@
>> Verplaats, met C-n of C-p, de cursor naar de middelste regel van de
figuur. Tik dan C-l om de hele figuur in het midden van het
- centrum te plaatsen.
+ scherm te plaatsen.
Met een beetje kennis van het Engels zijn deze commando's gemakkelijk
te onthouden: de p komt van "previous" (vorige), de n van "next"
(volgende), de b van "backward" (achteruit) en de f van "forward"
-(vooruit). Dit zijn de basiscommando's om de cursor te bewegen, dus
-je zult ze VOORTDUREND gebruiken: het is vooruitziend als je ze nu
-leert te gebruiken.
-
->> Tik een paar keer C-n om de cursor op deze regel te krijgen.
-
->> Beweeg je binnen de regel met C-f (herhaaldelijk) en terug omhoog
- met C-p. Let op wat C-p doet als de cursor midden in een regel
- staat.
+(vooruit). Dit zijn de basiscommando's om de cursor te bewegen, die
+je VOORTDUREND zal gebruiken.
+
+>> Tik een paar keer C-n om de cursor op deze regel te zetten.
+
+>> Beweeg de cursor binnen de regel met een paar keer C-f en terug
+ omhoog met C-p. Let op wat C-p doet als de cursor midden in een
+ regel staat.
Elke regel eindigt met een Newline-teken (het Engelse "new line"
betekent "nieuwe regel"); dit teken scheidt elke regel van de
-volgende. De laatste regel in een bestand zou eigenlijk ook met een
-Newline moeten eindigen (maar dat is niet noodzakelijk voor Emacs).
+volgende. (De laatste regel in een bestand heeft meestal ook een
+Newline aan het eind maar dat is geen vereiste voor Emacs.)
>> Probeer C-b aan het begin van een regel. De cursor zal zich naar
het eind van de vorige regel bewegen, omdat je achteruit over het
- Newline teken gaat.
+ Newline-teken gaat.
Net als C-b kan ook C-f zich over Newline-tekens heen bewegen.
>> Tik nog een aantal keren het commando C-b, zodat je een gevoel
krijgt waar de cursor is. Tik dan enkele keren C-f om de cursor
- terug naar het einde van de regel te bewegen. Een verder C-f
- commando beweegt de cursor dan naar de volgende regel.
+ naar het eind van de regel te bewegen. Nog een C-f commando
+ beweegt de cursor dan naar de volgende regel.
-Wanneer je de cursor voorbij het begin of het einde van het scherm
-beweegt, zal de tekst over het scherm heen schuiven. Dit heet
-"scrollen", of "schuiven" in goed Nederlands. Door te scrollen zorgt
-Emacs ervoor dat de cursor de gewenste beweging kan maken zonder dat
-de cursor van het scherm af beweegt.
+Wanneer je de cursor voorbij het begin of het eind van het scherm
+beweegt, zal de tekst over het scherm bewegen. Dit heet "scrollen".
+Door te scrollen zorgt Emacs ervoor dat de cursor naar de gewenste
+plaats in de tekst kan gaan zonder de cursor van het scherm te laten
+verdwijnen.
>> Probeer de cursor voorbij de onderkant van het scherm te bewegen
met C-n en zie wat er gebeurt.
@@ -126,38 +126,39 @@
>> Tik enkele keren M-f en M-b.
Als je midden in een woord staat, beweegt M-f de cursor naar het eind
-van het woord. Als je op een witte ruimte tussen twee woorden staat,
-beweegt M-f de cursor naar het eind van het volgende woord. Het
-commando M-b beweegt de cursor analoog de andere kant op.
+van het woord. Als je op witruimte tussen twee woorden staat, beweegt
+M-f de cursor naar het eind van het volgende woord. Het commando M-b
+werkt op dezelfde manier de andere kant op.
->> Tik enkele keren M-f en M-b en daar tussendoor een paar maal C-f en
- C-b, zodat je ziet wat M-f en M-b doen vanaf bepaalde plaatsen in
+>> Tik enkele keren M-f en M-b en tussendoor een paar maal C-f en C-b,
+ zodat je ziet wat M-f en M-b doen vanaf verschillende plaatsen in
een woord en tussen twee woorden.
Merk op dat er een analogie bestaat tussen enerzijds C-f en C-b en
anderzijds M-f en M-b. Het is bij veel commando's zo dat META-tekens
gebruikt worden om iets te doen in eenheden van de taal (woorden,
-zinnen, alinea's) terwijl CONTROL-tekens te maken hebben met dingen
-die los staan van wat je aan het bewerken bent (tekens, regels, enz.).
+zinnen, alinea's) terwijl CONTROL-tekens te maken hebben met de
+bouwstenen die onafhankelijk zijn van wat je aan het bewerken bent
+(tekens, regels, enz.).
Deze analogie gaat ook op voor regels en zinnen: C-a en C-e bewegen de
cursor naar het begin of eind van een regel, terwijl met M-a,
respectievelijk M-e, de cursor naar het begin, respectievelijk het
eind, van een zin gaat.
->> Tik enkele keren C-a, en dan een enkele keren C-e.
- Tik een paar maal M-a, en dan enkele keren M-e.
+>> Probeer een paar maal C-a, en dan enkele keren C-e.
+ Probeer een paar maal M-a, en dan enkele keren M-e.
Bemerk hoe herhaalde C-a commando's niets doen, terwijl herhaalde M-a
commando's de cursor steeds een zin achteruit bewegen. Alhoewel ze
-niet volledig overeenkomen, is het gedrag van beide heel natuurlijk.
+niet volledig overeenkomen, lijkt het gedrag van beide heel natuurlijk.
De plaats van de cursor in de tekst wordt "punt" genoemd (zonder
lidwoord, "point" in het Engels). Anders gezegd: de cursor laat op
het scherm de plek zien waar punt in de tekst staat.
-Nu volgt een samenvatting van eenvoudige cursorbewegingen, met
-inbegrip van de commando's die de cursor per woord of zin bewegen:
+Nu volgt een samenvatting van eenvoudige cursorbewegingen, inclusief
+de commando's die de cursor per woord of zin bewegen:
C-f Ga een teken vooruit
C-b Ga een teken achteruit
@@ -174,18 +175,17 @@
M-a Ga terug naar het begin van de zin
M-e Ga vooruit naar het eind van de zin
->> Probeer al deze commando's een paar keer als oefening. Deze
- commando's worden het vaakst gebruikt.
+>> Probeer al deze commando's een paar keer als oefening.
+ Dit zijn de meestgebruikte commando's.
Er zijn nog twee belangrijke cursorbewegingen: M-< (META kleiner-dan)
-beweegt de cursor naar het begin van het bestand, en M-> (META
+beweegt de cursor naar het begin van de tekst, en M-> (META
groter-dan) beweegt hem naar het eind.
Op de meeste toetsenborden zit de '<' boven de komma, zodat je de
Shift-toets (ook wel bekend als de hoofdlettertoets) moet gebruiken om
het '<'-teken in te tikken. Op deze toetsenborden moet je ook de
-shift gebruiken om M-< in te tikken: zonder shift zou je M-, (META
-komma) tikken.
+shift gebruiken om M-< in te tikken: zonder shift zou je M-komma tikken.
>> Tik nu M-< om naar het begin van dit bestand te gaan.
Gebruik daarna C-v om hier weer terug te komen.
@@ -195,14 +195,13 @@
Als je toetsenbord pijltjestoetsen heeft, kan je die ook gebruiken om
de cursor te verplaatsen. We raden je aan om C-b, C-f, C-n en C-p te
-leren, om drie redenen. Ten eerste werken ze op alle toetsenborden,
-ook die zonder pijltjestoetsen. Ten tweede zul je merken dat wanneer
-je eenmaal wat ervaring hebt opgedaan in de omgang met Emacs, het
-gebruik van de CONTROL-tekens sneller is dan werken met de
-pijltjestoetsen (omdat je handen in de normale tikpositie kunnen
-blijven). Ten derde, als je eenmaal gewend bent aan deze commando's
-met CONTROL-tekens, kan je makkelijk andere gevorderde
-cursorbewegingscommando's leren.
+leren, om drie redenen. Ten eerste werken ze op alle soorten
+toetsenborden. Ten tweede zul je merken dat wanneer je eenmaal wat
+ervaring hebt opgedaan in de omgang met Emacs, het gebruik van de
+CONTROL-tekens sneller is dan werken met de pijltjestoetsen (omdat je
+handen in de normale tikpositie kunnen blijven). Ten derde, als je
+eenmaal gewend bent aan deze commando's met CONTROL-tekens, kan je
+makkelijk andere gevorderde cursorbewegingscommando's leren.
De meeste Emacs-commando's accepteren een numeriek argument. Voor de
meeste commando's is dit argument het aantal keren dat het commando
@@ -211,7 +210,9 @@
toetsenbord een META- (of EDIT- of ALT-) toets heeft, is er ook een
andere manier om het getal aan te geven: tik de cijfers terwijl je de
META toets ingedrukt houdt. We raden je aan de C-u manier te leren
-omdat die beschikbaar is op elke terminal.
+omdat die beschikbaar is op elke terminal. Het numerieke argument
+wordt ook wel het "prefix-argument" genoemd omdat je het typt voor
+het commando waar het bij hoort.
Bijvoorbeeld, C-u 8 C-f beweegt de cursor 8 plaatsen naar voren.
@@ -233,33 +234,26 @@
>> Probeer nu C-u 8 C-v.
-Daarmee zou je tekst 8 regels opgeschoven moeten zijn. Als je terug
+Daarmee zou de tekst 8 regels opgeschoven moeten zijn. Als je terug
omlaag wil scrollen, kan je M-v een argument geven.
-Als je een scherm met vensters gebruikt, zoals X Windows of
-MS-Windows, zou je een grote rechthoek moeten zien aan de linkerkant
-van het Emacs-venster. Deze rechthoek heet een schuifbalk
-("scrollbar"). Je kan de tekst scrollen door met de muis in de
-schuifbalk te klikken.
-
->> Klik met de middelste muisknop bovenaan het heldere gebied in de
- schuifbalk. Dit zou de tekst moeten verschuiven naar een positie
- die afhankelijk is van hoe hoog of laag je klikt.
-
->> Beweeg de muis op en neer terwijl je de middelste muisknop
- ingedrukt houdt. Je zal zien dat de tekst met de muis mee heen en
- weer scrollt.
+Als je een grafisch scherm gebruikt, zoals X of MS-Windows, dan zou je
+een hoge rechthoek moeten zien aan een katn van het Emacs-venster.
+Deze rechthoek heet de schuifbalk ("scroll bar" in het Engels). Je
+kan de tekst scrollen door met de muis in de schuifbalk te klikken.
+
+Als je muis een scrollwiel heeft, dan kan je die gebruiken om te scrollen.
* ALS EMACS HANGT
-----------------
-Als Emacs niet meer op commando's reageert, kan je het veilig
+Als Emacs niet meer op commando's reageert, kan je het gerust
onderbreken door C-g te tikken. Je kan C-g gebruiken om een commando
-te stoppen als het te lang duurt om uit te voeren.
+af te breken als het te lang duurt om uit te voeren.
Je kan C-g ook gebruiken om een numeriek argument te verwijderen of om
-het begin van een commando dat je niet wilt afmaken, te verwijderen.
+het begin van een commando dat je niet wilt afmaken, af te breken.
>> Tik nu C-u 100 om een numeriek argument te maken met de waarde 100,
en tik dan C-g. Tik vervolgens C-f. Het zou de cursor maar ??n
@@ -292,8 +286,8 @@
----------
Emacs kan meerdere vensters laten zien, elk venster met zijn eigen
-tekst. We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters om kan
-gaan. Op dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra
+tekst. We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters kan
+werken. Op dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra
vensters af kunt komen en terug kan keren naar het werken met ??n
venster. Het is eenvoudig:
@@ -315,60 +309,54 @@
hebt aangezien het uit twee tekens bestaat. Het begint met het teken
CONTROL-x. Er zijn een heleboel commando's die met CONTROL-x
beginnen. Veel van die commando's hebben te maken met vensters,
-bestanden, buffers, en gelijkaardige dingen. Dergelijke commando's
+bestanden, buffers, en soortgelijke dingen. Dergelijke commando's
bestaan uit twee, drie of vier tekens.
* TOEVOEGEN EN WEGHALEN
-----------------------
-Als je tekst toe wil voegen, tik je die eenvoudigweg in. Tekens die
-je kan zien, zoals A, 7, * en dergelijke, worden door Emacs als tekst
-ge?nterpreteerd en meteen aan de tekst toegevoegd. Tik <Return> (de
-"volgende regel"-toets) om een Newline toe te voegen en dus een nieuwe
-regel te beginnen.
-
-Je kan het laatste teken dat je hebt ingetikt weghalen door <Delback>
-te tikken. <Delback> is een toets op het toetsenbord -- dezelfde
-toets die je normaal gesproken gebruikt, buiten Emacs, om het laatst
-ingetikte teken te wissen. Het is meestal een grote toets, een paar
-rijen boven de <Return>-toets, waar "Delete", "Del" of "Backspace" op
-staat.
-
-Als er op die grote toets "Backspace" staat, dan is dat degene die je
-gebruikt voor <Delback>. Er kan op een andere plaats ook nog een
-andere toets zijn waarop "Delete" staat, maar dat is niet <Delback>.
-
-In het algemeen haalt <Delback> het teken weg dat juist voor de
-cursorpositie staat.
+Als je tekst toe wil voegen, tik je die gewoon in. Tekens die je kan
+zien, zoals A, 7, * en dergelijke, worden door Emacs als tekst
+ge?nterpreteerd en meteen toegevoegd. Tik <Return> (de "volgende
+regel"-toets) om een Newline toe te voegen en dus een nieuwe regel te
+beginnen.
+
+Om het teken dat dat voor de cursor staat te verwijderen, tik <DEL>.
+<DEL> is de toets op het toetsenbord die vaak "Backspace" heet --
+dezelfde toets die je normaal gesproken, buiten Emacs, gebruikt om het
+laatst ingetikte teken te wissen.
+
+Er kan ook nog een toets op het toetsenbord zijn waarop "Delete"
+staat, maar dat is niet de knop die we <DEL> noemen.
>> Probeer dit nu: tik een paar letters en haal ze weer weg door een
- paar keer op <Delback> te drukken. Maak je niet druk over het feit
- dat dit bestand verandert; je zal niets veranderen aan de originele
- versie van deze inleiding. Je zit slechts je eigen kopie te
- wijzigen.
+ paar keer <DEL> te tikken. Maak je niet druk over het feit dat dit
+ bestand verandert; je zal niets veranderen aan de originele versie
+ van deze inleiding. Je bewerkt je eigen kopie.
Als een regel tekst te lang wordt om helemaal op het scherm getoond te
-worden, dan gaat hij verder op de volgende schermregel. Een backslash
-("\") in de rechtermarge (of, als je een scherm met vensters gebruikt,
-een kleine gebogen pijl) laat dan zien dat de regel op de volgende
-schermregel verder gaat.
+worden, dan gaat hij verder op de volgende schermregel. Als je een
+grafisch scherm gebruikt verschijnen kleine gebogen pijltjes links en
+rechts van het tekstgebied om aan te geven waar een regel voortgezet
+is. In een tekstvenster of terminal geeft een backslash ("\") in de
+laatste kolom een vervolgregel aan.
>> Voeg nu tekst toe totdat je de rechter kantlijn raakt, en blijf
toevoegen. Je zal zien dat er een vervolgregel verschijnt.
->> Tik weer enkele keren <Delback> om zoveel tekens weg te halen tot
+>> Tik weer enkele keren <DEL> om zoveel tekens weg te halen dat
de regel weer op een schermregel past. De vervolgregel zal
verdwijnen.
Je kan een Newline zoals elk ander teken verwijderen. Als je een
Newline verwijdert, voeg je de twee regels waar de Newline tussen
staat samen tot een enkele regel. Als de regel die het resultaat is
-van deze operatie niet op een schermregel past, zal hij getoond worden
-met een vervolgregel.
+niet op een enkele schermregel past, zal hij getoond worden met een
+vervolgregel.
->> Beweeg de cursor naar het begin van een regel en tik <Delback>.
- Dit voegt de huidige en vorige regel samen.
+>> Beweeg de cursor naar het begin van een regel en tik <DEL>.
+ Dit voegt die regel en de vorige regel samen.
>> Tik <Return> om de Newline die je net verwijderd hebt weer toe te
voegen.
@@ -376,52 +364,53 @@
Je herinnert je dat je bij de meeste Emacs-commando's het aantal keren
op kan geven, dat ze herhaald moeten worden. Dit geldt ook voor
gewone tekens. Als je een gewoon teken herhaalt, wordt dat teken
-herhaaldelijk toegevoegd.
+meerdere keren toegevoegd.
>> Probeer dat nu: tik C-u 8 * om ******** toe te voegen.
-Je hebt nu de eenvoudigste manier geleerd om iets in Emacs te tikken
-en fouten te verbeteren. Je kan tekst ook per woord of regel
-verwijderen. Hier volgt een samenvatting van de commando's om tekst
-te verwijderen:
+Je hebt nu de basismanier geleerd om iets in Emacs te tikken en fouten
+te verbeteren. Je kan tekst ook per woord of regel verwijderen. Hier
+volgt een samenvatting van de commando's om tekst te verwijderen:
- <Delback> Haal het teken weg dat voor de cursor staat
+ <DEL> Haal het teken weg dat voor de cursor staat
C-d Haal het teken weg dat achter de cursor staat
- M-<Delback> Verwijder het woord dat voor de cursor staat
+ M-<DEL> Verwijder het woord dat voor de cursor staat
M-d Verwijder het woord dat achter de cursor staat
C-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de regel
M-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de zin
-Merk op dat <Delback> en C-d, met M-<Delback> en M-d de analogie
-verder trekken, die begon met C-f en M-f (waarbij we voor het gemak
-even vergeten dat <Delback> niet echt een CONTROL-teken is). C-k en
-M-k lijken enigzins op C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen.
+Merk op dat <DEL> en C-d, met M-<DEL> en M-d de analogie verder
+trekken, die begon met C-f en M-f (waarbij we voor het gemak even
+vergeten dat <DEL> niet echt een CONTROL-teken is). C-k en M-k lijken
+enigzins op C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen.
Je kunt ook op ??n uniforme manier een willekeurig deel van de tekst
verwijderen. Beweeg daartoe naar ??n kant van het gedeelte dat je
-wilt verwijderen en tik C-@ of C-<SPC>. (<SPC> is de spatiebalk.)
-Beweeg daarna naar de andere kant en tik C-w. Dat verwijdert alle
-tekst tussen de twee posities.
+wilt verwijderen en tik C-<SPC>. (<SPC> is de spatiebalk.) Beweeg nu
+naar de andere kant van de tekst die je wilt verwijderen. Terwijl je
+beweegt, markeert Emacs zichtbaar de tekst tussen de cursor en de
+plaats waar je C-<SPC> tikte. Tik C-w. Dit verwijdert alle tekst
+tussen beide posities.
>> Beweeg de cursor naar de J aan het begin van de vorige alinea.
>> Tik C-<SPC>. Emacs toont nu de mededeling "Mark set" ("Markering
geplaatst") onderaan het scherm.
>> Plaats de cursor op de n van "kant" op de tweede regel van de
alinea.
->> Tik C-w. Dit zal de tekst vanaf de J tot vlak voor de n
- verwijderen.
+>> Tik C-w. Dit zal de tekst vanaf de J tot aan de n verwijderen.
-Er is een verschil tussen iets weghalen en iets verwijderen: iets dat
-je hebt verwijderd, kan je terugbrengen, maar iets dat je hebt
-weggehaald niet. (In het Engels is het verschil tussen "killing" en
-"deleting" duidelijker dan tussen de Nederlandse vertalingen
-"verwijderen" en "weghalen".) Verwijderde tekst terughalen heet
-"yanken". In het algemeen geldt dat de commando's die meer tekst dan
-een enkel teken, Newline of spatie verwijderen, deze tekst bewaren
-zodat hij geyankt kan worden, terwijl dat niet geldt voor commando's
-die slechts een enkel teken weghalen.
+Er is een verschil tussen iets verwijderen ("kill") en iets weghalen
+("delete"): iets dat je hebt verwijderd ("killed"), kan je
+terugbrengen, maar iets dat je hebt weggehaald ("deleted") niet. (Je
+kan het weghalen wel herstellen, zie verderop.) Verwijderde tekst
+invoegen heet "yanken". In het algemeen geldt dat de commando's die
+veel tekst kunnen verwijderen, deze tekst bewaren zodat hij geyankt
+kan worden, terwijl dat niet geldt voor commando's die slechts een
+enkel teken weghalen. <DEL> en C-d zijn de eenvoudigste commando's om
+tekst weg te halen, zonder argument. Met argument verwijderen ze en
+kan de verwijderde tekst geyankt worden.
>> Zet de cursor op het begin van een regel die niet leeg is.
Tik C-k om de tekst op die regel te verwijderen.
@@ -435,15 +424,22 @@
Dit is meer dan simpelweg herhaling: C-u 2 C-k verwijdert twee regels,
terwijl tweemaal C-k tikken dat niet doet.
-Om de laatst verwijderde tekst terug te halen naar de plaats waar de
-cursor nu op staat (te yanken), tik C-y.
+Het invoegen van de laatst verwijderde tekst heet yanken ("yanking").
+Je kan de tekst yanken op de plek waar je het verwijderde, op een
+andere plek of zelfs in een ander bestand. Je kan dezelfde tekst
+meerdere keren yanken; op deze manier maak je meerdere kopie?n van
+dezelfde tekst. Verwijderen ("killing") en yanken worden in andere
+programma's ook wel knip ("cut") en plak ("paste") genoemd (zie ook de
+Glossary in de Emacs-handleiding).
+
+Het commando om te yanken is C-y. Het voegt de laatst verwijderde
+tekst in op de huidige cursorpositie.
>> Probeer het nu: tik C-y om de tekst te yanken.
-Het is alsof je met C-y iets uit de prullenbak haalt wat je net had
-verwijderd. Merk op dat verschillende C-k's achter elkaar alle regels
-die verwijderd worden, bij elkaar bewaart zodat een enkele C-y die
-regels in een keer terugbrengt.
+Als je meerdere keren C-k achter elkaar hebt gedaan, dan worden alle
+verwijderde tekstregels samen onthouden, zodat een enkele C-y al die
+regels in ??n keer invoegt.
>> Probeer het nu: tik C-k een paar keer.
@@ -468,7 +464,7 @@
>> Verwijder een regel, beweeg de cursor wat, en verwijder nog een
regel. Tik C-y om de tweede regel die je verwijderde, terug te
- halen. Tik nog een M-y en die regel wordt vervangen door de eerste
+ halen. Tik M-y en die regel wordt vervangen door de eerste
regel die je verwijderde. Tik nog enkele keren M-y en zie wat er
langs komt. Herhaal dit tot de tweede regel weer langs komt, en
dan nog een paar keer. Je kan ook experimenteren met positieve en
@@ -479,39 +475,41 @@
------------
Als je de tekst veranderd hebt en je daar toch niet tevreden mee bent,
-dan kan je de verandering ongedaan maken met het herstelcommando, C-x
-u.
+dan kan je de verandering ongedaan maken met het herstelcommando, C-/.
-Normaal gesproken herstelt C-x u de veranderingen die het gevolg zijn
-van een enkel commando; door herhaaldelijk C-x u te tikken, worden
+Normaal gesproken herstelt C-/ de veranderingen die het gevolg zijn
+van een enkel commando; door herhaaldelijk C-/ te tikken, worden
steeds eerdere commando's hersteld.
Er zijn echter twee uitzonderingen: commando's die de tekst niet
-wijzigen, zoals cursorbewegingen, worden overgeslagen, en commando's
-die simpelweg het ingetikte teken aan de tekst toevoegen, worden
-meestal gegroepeerd in groepjes van maximaal 20 tekens, zodat je
-minder vaak het commando C-x u hoeft te tikken om teksttoevoegingen te
-herstellen.
-
->> Gooi deze regel weg met C-k; met C-x u zou hij weer moeten
- verschijnen.
-
-C-_ is een alternatief voor C-x u. Het levert exact hetzelfde
-resultaat op, maar is makkelijker om een paar keer achter elkaar te
-tikken. Een nadeel van C-_ is dat op sommige toetsenborden het
-intikken ervan niet gebruiksvriendelijk is. Dat is ook de reden voor
-het alternatief, C-x u. Op sommige terminals kan je C-_ tikken door
-"/" te tikken terwijl je de CONTROL-toets ingedrukt houdt.
-
-Een numeriek argument bij C-_ of C-x u duidt het aantal herhalingen
-aan.
+wijzigen, zoals cursorbewegingen en scrollen, worden overgeslagen, en
+commando's die simpelweg het ingetikte teken aan de tekst toevoegen,
+worden meestal samengenomen in groepjes van maximaal 20 tekens.
+(Hierdoor hoef je minder vaak C-/ te tikken om teksttoevoegingen te
+herstellen.)
+
+>> Gooi deze regel weg met C-k; met C-/ zal hij weer verschijnen.
+
+C-_ is een alternatief herstelcommando; het doet exact hetzelfde als
+C-/. Op sommige terminals stuurt het tikken van C-/ in werkelijkheid
+een C-_ naar Emacs. Nog een alternatief commando is C-x u, maar dit
+is minder makkelijk te tikken.
+
+Een numeriek argument bij C-/, C-_ of C-x u duidt het aantal
+herhalingen aan.
+
+Je kan het weghalen van tekst herstellen, net zoals je het verwijderen
+ervan herstelt. Het verschil tussen iets verwijderen of weghalen is
+of je het kan yanken met C-y. Voor het herstellen maakt het geen
+verschil.
+
* BESTANDEN
-----------
Om een tekst die je gemaakt of veranderd hebt op te slaan, moet je de
-tekst in een bestand stoppen ("to save a file" in het Engels). Als je
+tekst in een bestand opslaan ("to save a file" in het Engels). Als je
dat niet doet, ben je die veranderingen kwijt op het moment dat je
Emacs verlaat. Je kan een bestand veranderen door het bestand te
"bezoeken". (Ook wel "vinden"; "finding" of "visiting" in het
@@ -526,8 +524,8 @@
bestand onder een gewijzigde naam nog steeds beschikbaar is, voor het
geval je later besluit dat de veranderingen toch niet zo goed waren.
-Bij de onderkant van het scherm zie je een regel die begint en eindigt
-met streepjes, met aan het begin "-1:-- TUTORIAL.nl" of iets
+Bij de onderkant van het scherm zie je een regel die begint
+met streepjes, met aan het begin "-:-- TUTORIAL.nl" of iets
dergelijks. Dit deel van het scherm laat normaal de naam van het
bestand zien dat je op dat moment bezoekt. Op dit moment bezoek je
een bestand dat "TUTORIAL.nl" heet; het is je eigen kopie van de
@@ -537,16 +535,16 @@
Iets bijzonders aan het commando om een bestand te bezoeken, is dat je
aan moet geven welk bestand je wil. Dit heet dat het commando "een
-argument van de gebruiker vraagt"; in dit geval de naam van het
-bestand. Nadat je het commando
+argument inleest"; in dit geval de naam van het bestand. Nadat je het
+commando
C-x C-f Bezoek bestand (met de f van "find file").
hebt getikt vraagt Emacs om de naam van het bestand. De naam die je
intikt verschijnt op de onderste regel van het scherm. Wanneer die
regel voor dit soort invoer gebruikt wordt, heet hij de minibuffer.
-Je kan gewone Emacs commando's gebruiken om de bestandsnaam te
-veranderen.
+Je kan gewone Emacs commando's gebruiken om de bestandsnaam in te
+geven.
Tijdens het invoeren van de bestandsnaam (of om het even welke invoer
in de minibuffer) kan je het commando afbreken met C-g.
@@ -556,36 +554,38 @@
Het resultaat is dat je geen bestand bezoekt.
Als je de naam van een bestand hebt ingevoerd, tik dan <Return> om het
-commando af te sluiten. Hierna gaat het C-x C-f commando aan het werk
-en haalt het bestand op dat je aangegeven hebt. Als het C-x C-f
-commando daarmee klaar is, verdwijnt de minibuffer.
+commando af te sluiten. Hierna verdwijnt de minibuffer en gaat het
+C-x C-f commando aan het werk: het haalt het bestand op dat je
+aangegeven hebt.
-Na korte tijd verschijnt de inhoud van het bestand op het scherm en
-kan je de inhoud wijzigen. Als je de wijzigingen op wilt slaan, tik
-dan het commando
+De inhoud van het bestand verschijnt nu op het scherm en je kan de
+inhoud wijzigen. Als je de wijzigingen op wilt slaan, tik dan het
+commando
C-x C-s Sla bestand op (met de s van "save file").
-Dit commando slaat de tekst zoals Emacs die nu heeft in het bestand
-op. De eerste keer dat je dit doet, slaat Emacs het originele bestand
-onder een andere naam op, zodat het niet verloren gaat. De nieuwe
-naam bestaat uit de oude bestandsnaam gevolgd door een "~".
+Dit commando slaat de tekst zoals Emacs die nu heeft op in het
+bestand. De eerste keer dat je dit doet, slaat Emacs het originele
+bestand onder een andere naam op, zodat het niet verloren gaat. De
+nieuwe naam bestaat uit de oude bestandsnaam gevolgd door een "~".
Als Emacs het bestand heeft opgeslagen, laat het de naam van het
bestand zien. Het is een goede gewoonte een bestand regelmatig op te
-slaan zodat er niet teveel werk verloren gaat als het systeem hangt of
-crasht.
-
->> Tik C-x C-s, om je kopie van deze inleiding op te slaan. Als het
- goed is verschijnt "Wrote ...TUTORIAL.nl" op de onderste
- schermregel.
-
-Je kan een bestaand bestand bezoeken om het te bekijken of het te
-wijzigen. Je kan ook een bestand bezoeken dat nog niet bestaat. Dit
-is de manier om met Emacs een nieuw bestand te maken: bezoek het
+slaan zodat er niet teveel werk verloren gaat als het systeem crasht
+(zie ook "Automatisch bewaren" hieronder).
+
+>> Tik C-x C-s TUTORIAL.nl <Return>
+ Op deze manier sla je deze inleiding op in een bestand genaamd
+ TUTORIAL.nl. Als het goed is verschijnt "Wrote ...TUTORIAL.nl" op de
+ onderste schermregel.
+
+Je kan een bestand dat al bestaat bezoeken om het te bekijken of het
+te wijzigen. Je kan ook een bestand bezoeken dat nog niet bestaat.
+Dit is de manier om met Emacs een nieuw bestand te maken: bezoek het
bestand, dat eerst leeg zal zijn, en voeg tekst toe. Zodra je de
-tekst opslaat, wordt het bestand werkelijk gecre?erd, met de tekst als
-inhoud. Vanaf dat moment ben je dus bezig met een bestaand bestand.
+tekst opslaat, wordt het bestand werkelijk gecre?erd, met de nieuwe
+tekst als inhoud. Vanaf dat moment ben je dus bezig met een bestand
+dat al bestaat.
* BUFFERS
@@ -594,28 +594,22 @@
Als je een tweede bestand bezoekt met C-x C-f, blijft het eerste
bestand gewoon in Emacs. Je kan naar dat bestand terug door het
gewoon nog een keer te bezoeken met C-x C-f. Op deze manier kan je
-een behoorlijk aantal bestanden in Emacs krijgen.
-
->> Cre?er een bestand dat "foo" heet door te tikken: C-x C-f foo
- <Return>. Voeg hieraan wat tekst toe, wijzig hem, en sla "foo" op
- door C-x C-s te tikken. Tik hierna C-x C-f TUTORIAL <Return> om
- weer hier, in de inleiding, terug te komen.
-
-Emacs bewaart intern de tekst van elk bestand in een ding dat een
-"buffer" genoemd wordt. Als je een bestand bezoekt wordt er een
-nieuwe buffer gemaakt. Om een lijst van de huidige buffers te zien,
-tik
-
- C-x C-b Laat de bufferlijst zien
+een behoorlijk aantal bestanden in Emacs hebben.
+
+Emacs onthoudt de tekst van elk bestand in een ding dat een "buffer"
+heet. Als je een bestand bezoekt maakt Emacs een nieuwe buffer aan.
+Om een lijst van de huidige buffers te zien, tik
+
+ C-x C-b Toon de bufferlijst
>> Probeer C-x C-b nu.
-Bemerk dat elke buffer een naam heeft en mogelijk ook een
-bestandsnaam; dit is de naam van het bestand waarmee de buffer
-overeenkomt. ALLE tekst die je in een Emacs venster ziet is altijd
-onderdeel van een of andere buffer.
+Merk op dat elke buffer een naam heeft en mogelijk ook een
+bestandsnaam: de naam van het bestand waarvan de inhoud in de buffer
+zit. ALLE tekst die je in een Emacs venster ziet is altijd onderdeel
+van een of andere buffer.
->> Tik C-x 1 om de bufferlijst te verwijderen.
+>> Tik C-x 1 om de bufferlijst uit het zicht krijgen.
Wanneer je met meerdere buffers werkt, dan is op elk moment slechts
??n van die buffers "actueel". De actuele buffer is degene die je aan
@@ -626,26 +620,30 @@
gebruik het commando C-x b. Dit commando vraagt je naar de naam van
de buffer.
->> Tik C-x b foo <Return> om terug te gaan naar de buffer "foo" die de
- tekst van het bestand "foo" bevat. Tik vervolgens C-x b TUTORIAL
- <Return> om terug te komen naar deze Emacs-inleiding.
+>> Bezoek een bestand met de naam "foo" door te tikken: C-x C-f foo
+ <Return>. Tik vervolgens C-x b TUTORIAL <Return> om terug te komen
+ in deze Emacs-inleiding.
Meestal is de naam van de buffer gelijk aan de naam van het bestand
(minus de naam van de directory). Dit klopt echter niet altijd. De
-lijst met buffers die je maakt met C-x C-b laat je altijd de naam van
-elke buffer zien.
+lijst met buffers die je maakt met C-x C-b laat je zowel de naam van
+buffer als de bestandsnaam van alle buffers zien.
ALLE tekst die je ziet in een venster van Emacs is altijd onderdeel
van een of andere buffer. Sommige buffers komen niet overeen met een
bestand. De buffer genaamd "*Buffer List*" heeft bijvoorbeeld geen
-bijbehorend bestand. Deze buffer bevat de lijst met buffers die je
-gemaakt hebt met C-x C-b. Ook de buffer "*Messages*" heeft geen
-geassocieerd bestand; deze buffer bevat de mededelingen die Emacs je
-op de onderste regel toonde.
+bijbehorend bestand (deze buffer bevat de lijst met buffers die je
+gemaakt hebt met C-x C-b). Deze TUTORIAL.nl-buffer had in het begin
+ook geen bijbehorend bestand; nu heeft hij die wel omdat je eerder in
+deze inleiding C-x C-s tikte om hem in een bestand op te slaan.
+
+Ook de buffer "*Messages*" hoort niet bij een bestand; deze buffer
+bevat de mededelingen die Emacs op de onderste regel toonde tijdens
+deze Emacs-sessie.
>> Tik C-x b *Messages* <Return> om de buffer met mededelingen te
- bekijken. Tik daarna weer C-x b TUTORIAL <Return> om terug te
- keren naar deze buffer met de Emacs-inleiding
+ bekijken. Tik daarna weer C-x b TUTORIAL.nl <Return> om terug te
+ keren naar deze Emacs-inleiding.
Als je de tekst van het ene bestand verandert en dan een ander bestand
bezoekt, wordt het eerste bestand niet opgeslagen. De wijzigingen
@@ -671,12 +669,12 @@
------------------------
Er zijn veel meer Emacs commando's dan er op de toetsen van het
-toetsenbord passen, zelfs als we hun aantal kunnen vergroten door de
-CONTROL- of META-toets te gebruiken. Emacs lost dit probleem op met
-het X commando (met de X van eXtensie of uitbreiding). Het X commando
-komt voor in twee smaken:
+toetsenbord passen, zelfs als we hun aantal vergroten door de CONTROL-
+of de META-toets te gebruiken. Emacs lost dit probleem op met het X
+commando (met de X van eXtensie of uitbreiding). Het X commando kent
+twee smaken:
- C-x Tekenuitbreiding. Gevolgd door een teken.
+ C-x Tekenuitbreiding. Wordt gevolgd door een teken.
M-x Commando-naam-uitbreiding. Wordt gevolgd door een naam.
Deze commando's zijn in het algemeen nuttig, maar worden minder
@@ -686,29 +684,24 @@
voorbeeld is het commando om Emacs te verlaten: dit is C-x C-c. (Maak
je geen zorgen over het verloren gaan van veranderingen die niet
opgeslagen zijn; C-x C-c vraagt of je veranderde buffers wilt bewaren
-voordat Emacs helemaal eindigt.)
+voordat Emacs helemaal stopt.)
+
+Als je een grafisch scherm gebruikt heb je geen commando's nodig om
+van Emacs naar een andere applicatie te gaan. Je gebruikt dat de muis
+of commando's van de vensterbeheerder. Als je Emacs gebruikt in een
+tekstvenster of terminal, die maar ??n applicatie tegelijkertijd kan
+laten zien, moet je Emacs tijdelijk verlaten om naar een andere
+applicatie te gaan.
C-z is het commando om Emacs *tijdelijk* te verlaten, zodat je daarna
-weer terug kan keren in dezelfde Emacs-sessie.
-
-Op systemen die deze mogelijkheid bieden, zet C-z Emacs stil: je komt
-weer terug in de shell, maar Emacs is nog aanwezig. In de meeste
-shells kan je Emacs weer activeren met het "fg" commando, of met
-"%emacs".
-
-Op systemen die niet de mogelijkheid bieden om programma's stil te
-zetten, cre?ert C-z een subshell onder Emacs om je zo in de
-gelegenheid te stellen andere programma's uit te voeren en daarna weer
-in Emacs terug te keren; Emacs wordt dus niet werkelijk verlaten. In
-dit geval is het shellcommando "exit" de normale manier om de subshell
-te verlaten en in Emacs terug te keren.
+weer terug kan keren naar dezelfde Emacs-sessie. Als je Emacs in een
+tekstvenster op terminal gebruikt, zet C-z Emacs stil: je komt weer
+terug in de shell, maar Emacs is nog aanwezig. In de meeste shells
+kan je Emacs weer activeren met het "fg" commando, of met "%emacs".
Het moment om C-x C-c te gebruiken is wanneer je uit gaat loggen. Het
is ook het juiste commando om Emacs te be?indigen wanneer Emacs
-opgestart was door een mail-programma of iets dergelijks, aangezien
-die misschien niet met een stilgezette Emacs om kunnen gaan. Normaal
-gezien is het echter beter Emacs stil te zetten met C-z dan om Emacs
-te verlaten, behalve als je uit wilt loggen natuurlijk.
+opgestart was door een mail-programma of iets dergelijks.
Er bestaan vele C-x commando's. Hier is een lijst van degene die je
nu al kent:
@@ -722,14 +715,15 @@
C-x 1 Een enkel venster
C-x u Herstel
-Commando-naam-bevelen worden nog minder vaak gebruikt, of alleen onder
-bepaalde omstandigheden. Een voorbeeld is het commando
+Commando-naam-commando's worden nog minder vaak gebruikt, of alleen
+onder bepaalde omstandigheden. Een voorbeeld is het commando
replace-string, dat in de hele tekst een string vervangt door een
andere string ("to replace" betekent "vervangen"). Als je M-x tikt,
toont Emacs onderaan het scherm "M-x" en moet je de naam van het
commando intikken, in dit geval "replace-string". Als je gewoon
-"repl s<TAB>" tikt maakt Emacs de naam zelf af. Be?indig het commando
-met <Return>.
+"repl s<TAB>" tikt maakt Emacs de naam zelf af. (<TAB> is de
+Tab-toets, die meestal boven de CapsLock of Shift-toets zit aan de
+linkerkant van het toetsenbord.) Be?indig het commando met <Return>.
Het replace-string commando heeft twee argumenten nodig: de string die
vervangen moet worden en de string waarmee die vervangen moet worden.
@@ -739,14 +733,14 @@
Tik dan M-x repl s<Return>gewijzigd<Return>veranderd<Return>.
Zie hoe deze regel daardoor gewijzigd is. Je hebt elk voorkomen
- van het woord g-e-w-i-j-z-i-g-d vervangen door "veranderd"; te
- beginnen op de plek waar de cursor staat.
+ van het woord g-e-w-i-j-z-i-g-d vervangen door "veranderd", te
+ beginnen op de plek waar de cursor stond.
* AUTOMATISCH BEWAREN
---------------------
-Als je een bestand veranderd hebt maar het nog niet opgeslagen hebt,
+Als je een bestand veranderd hebt maar je hebt het nog niet opgeslagen,
zouden de veranderingen verloren kunnen gaan als het systeem zou
hangen of herstarten. Om je hiertegen te beschermen, slaat Emacs
regelmatig de veranderde tekst automatisch op. De naam van het
@@ -767,21 +761,22 @@
* ECHO-GEBIED
-------------
-Als je een commando langzaam intikt, toont Emacs de tekens aan de
-onderkant van het scherm in een deel dat het "echo-gebied" genoemd
-wordt. Dit gebied omvat de onderste regel van het scherm.
+Als je een commando dat uit meerdere tekens bestaat langzaam intikt,
+toont Emacs de tekens onderin het scherm in een deel dat het
+"echo-gebied" genoemd wordt. Dit gebied omvat de onderste regel van
+het scherm.
* MODUS-REGEL
-------------
-De regel direct boven het echo gebied heet de "modusregel". De
+De regel direct boven het echo-gebied heet de "modusregel". De
modusregel ziet er ongeveer zo uit:
--1:** TUTORIAL.nl 62% L763 (Fundamental)-----------------------
+-1:** TUTORIAL.nl 63% L776 (Fundamental)-----------------------
-Deze regel geeft interessante informatie over Emacs en de tekst die je
-aan het bewerken bent.
+Deze regel geeft nuttige informatie over Emacs en de tekst die je aan
+het bewerken bent.
Je weet al wat de bestandsnaam betekent: het is de naam van het
bestand dat je bezoekt. NN% geeft je huidige positie in de tekst aan:
@@ -792,8 +787,8 @@
tekst zo klein is dat hij volledig op het scherm past staat "All" in
de modus-regel.
-De L gevolgd door een getal geeft het nummer van de regel waarin punt
-zich bevindt.
+De L gevolgd door een getal geeft het regelnummer aan waar punt zich
+bevindt.
De sterretjes aan het begin betekenen dat je de tekst veranderd hebt.
Direct na het bezoeken of opslaan staan er gewoon streepjes.
@@ -805,8 +800,8 @@
Emacs heeft verschillende hoofdmodi. Sommige daarvan zijn bedoeld
voor het bewerken van verschillende talen of soorten tekst, zoals
-bijvoorbeeld Lisp modus, Text modus, etc. Op elk moment is er altijd
-precies een modus actief, en de naam daarvan staat in de modusregel,
+bijvoorbeeld Lisp-modus, Text-modus, etc. Op elk moment is er altijd
+precies ??n modus actief, en de naam daarvan staat in de modusregel,
op de plaats waar nu "Fundamental" staat.
Elke hoofdmodus zorgt ervoor dat sommige commando's zich anders
@@ -818,17 +813,17 @@
hoofdmodus. Zo is bijvoorbeeld M-x fundamental-mode het commando om
naar de basismodus om te schakelen.
-Als je Nederlandse of Engelse tekst wil gaan bewerken, zoals
-bijvoorbeeld dit bestand, kan je beter "Text mode" gebruiken, de modus
-om tekst in een gewone taal te bewerken:
-
->> Tik M-x text-mode<Return>.
-
-Wees gerust; geen van de commando's die je geleerd hebt zorgen voor
-grondige veranderingen in Emacs. Een van de dingen die je kan merken,
-is bijvoorbeeld dat M-f en M-b nu apostrofs als onderdeel van een
-woord beschouwen. In de vorige modus (Fundamental) behandelen M-f en
-M-b de apostrof als ruimte tussen twee woorden.
+Als je Nederlandse of Engelse tekst gaat bewerken, zoals bijvoorbeeld
+dit bestand, kan je beter "Text mode" gebruiken, de modus om tekst in
+een gewone taal te bewerken:
+
+>> Tik M-x text-mode <Return>.
+
+Wees gerust; geen van de commando's die je geleerd hebt gaan zich nu
+echt anders gedragen. Een van de dingen die je kan merken, is
+bijvoorbeeld dat M-f en M-b nu apostrofs als onderdeel van een woord
+beschouwen. In de vorige modus (Fundamental) behandelen M-f en M-b de
+apostrof als ruimte tussen twee woorden.
Het is gebruikelijk dat hoofdmodi dergelijke subtiele verschillen
hebben. De meeste commando's doen dus min of meer hetzelfde in elke
@@ -837,8 +832,7 @@
Met het commando C-h m kan je de documentatie over de huidige
hoofdmodus lezen.
->> Gebruik C-u C-v een paar keer om deze zin in de buurt van de
- bovenkant van het scherm te krijgen.
+>> Gebruik C-l C-l om deze regel bovenin het scherm te krijgen.
>> Tik C-h m om te zien hoe de tekstmodus verschilt van de basismodus.
>> Tik C-x 1 om de documentatie van het scherm te verwijderen.
@@ -855,26 +849,27 @@
automatisch een regel tussen twee woorden af als de regel te lang
wordt.
-Je kan Auto Fill modus aanzetten met M-x auto-fill-mode<Return>. Als
-deze modus al aanstaat, kan je hem uitzetten met M-x
-auto-fill-mode<Return>. Als de modus uitstaat, zet dit commando de
-modus aan; als ze aanstaat, zet dit commando de modus uit. We zeggen
-dat het commando de modus "schakelt" ("to toggle" in het Engels).
+Je kan Auto Fill modus aanzetten met M-x auto-fill-mode <Return>. Als
+deze modus al aanstaat, kan je hem uitzetten met
+M-x auto-fill-mode <Return>. Als de modus uitstaat, zet dit commando
+de modus aan; als ze aanstaat, zet dit commando de modus uit. We
+zeggen dat het commando de modus "schakelt" ("to toggle" in het
+Engels).
>> Tik nu M-x auto-fill-mode<Return>. Tik nu vele malen "asdf " op
- een regel zodat je kan zien dat de regel in twee?n gesplitst wordt.
+ een regel totdat je ziet dat de regel in twee?n gesplitst wordt.
Er moeten wel spaties tussen de woorden staan, omdat de Auto Fill
modus de regel alleen op spaties breekt.
De rechterkantlijn staat meestal op 70 tekens, maar die kan je
-veranderen met het C-x f commando. Dit commando accepteert een
-numeriek argument om de gewenste kantlijn te verkrijgen.
+veranderen met het C-x f commando. Dit commando accepteert de
+gewenste kantlijn als numeriek argument.
>> Tik C-x f met 20 als argument (C-u 20 C-x f).
Tik wat tekst en zie dat Emacs de regels afbreekt bij 20 tekens.
- Zet de kantlijn nu terug op 70, dus met met C-u 70 C-x f.
+ Zet de kantlijn nu terug op 70, met C-u 70 C-x f.
-Als je de tekst midden in een regel verandert vult Auto Fill modus de
+Als je de tekst midden in een regel verandert, vult Auto Fill modus de
regel niet opnieuw.
Om een alinea opnieuw te vullen, tik M-q (META-q) terwijl de cursor in
de alinea staat.
@@ -890,13 +885,12 @@
verplaatst de cursor naar de volgende plaats waar de gezochte string
voorkomt.
-Het zoekcommando van Emacs is anders dan de zoekcommando's van de
-meeste tekstverwerkers; het zoekt incrementeel. Dit betekent dat het
+Het zoekcommando van Emacs zoekt incrementeel. Dit betekent dat het
zoeken gebeurt tijdens het intikken van de gezochte string.
Het commando om het voorwaarts zoeken te starten is C-s (met de "s"
van "to search", zoeken); C-r start het achterwaarts zoeken (met de
-"r" van "reverse" of achteruit). MAAR WACHT! Probeer ze nu nog niet.
+"r" van "reverse" of achteruit). WACHT! Probeer ze nu nog niet.
Als je C-s tikt verschijnt de string "I-search" in het echo-gebied.
Dit betekent dat Emacs bezig is met een "incremental search"
@@ -909,7 +903,7 @@
woord "cursor" gezocht.
>> Tik nogmaals C-s, om naar het volgende voorkomen van het woord
"cursor" te zoeken.
->> Tik nu viermaal <Delback> en let op de cursorbewegingen.
+>> Tik nu viermaal <Del> en let op de cursorbewegingen.
>> Tik <Return> om het zoeken te be?indigen.
Zag je wat er gebeurde? Tijdens incrementeel zoeken probeert Emacs
@@ -919,23 +913,17 @@
je dat de zoekopdracht niets gevonden heeft ("failing" in het Engels).
C-g zou het zoeken ook afbreken.
-OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-s
-tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van de
-machine waarop je werkt die te maken heeft met "flow control". Met
-C-s stopt de "flow" en komt niets meer van wat je tikt bij Emacs
-terecht. Om deze situatie te herstellen, tik C-q. Lees daarna het
-hoofdstuk "Spontaneous Entry to Incremental Search" in het
-Emacs-handboek over hoe je moet omgaan met deze situatie.
-
-Als je tijdens incrementeel zoeken <Delback> tikt, zal je zien dat het
-laatste teken dat je aan de zoekstring toegevoegd hebt, weggehaald
-wordt en dat het zoeken teruggaat naar de voorgaande plaats. Als je
-bijvoorbeeld begint met zoeken en je tikt een "c", dan ga je naar de
-plaats waar de "c" het eerst voorkomt. Tik je vervolgens een "u", dan
-gaat de cursor naar de plaats waar de string "cu" het eerst voorkomt.
-Als je nu <Delback> tikt, dan wordt de "u" van de zoekstring
-afgehaald, en gaat de cursor terug naar de plaats waar hij stond
-voordat je de "u" intikte, namelijk daar waar "c" het eerst voorkwam.
+Als je tijdens incrementeel zoeken <DEL> tikt, dan gaat het zoeken
+terug naar de vorige plek. Als je <DEL> tikt nadat je C-s hebt getikt
+om naar een volgende plaats te gaan waar de zoekstring voorkomt, zal
+<DEL> de cursor terug laten gaan naar de vorige plaats. Als er geen
+vorige plaats is verwijdert <DEL> het laatste karakter van de
+zoekstring. Als je bijvoorbeeld begint met zoeken en je tikt een "c",
+dan ga je naar de plaats waar de "c" het eerst voorkomt. Tik je
+vervolgens een "u", dan gaat de cursor naar de eerstvolgende plaats
+waar de string "cu" het eerst voorkomt. Tik nu <DEL> en de "u" wordt
+van de zoekstring afgehaald en de cursor gaat terug naar de plaats
+waar "c" het eerst voorkwam.
Als je tijdens een zoekoperatie een CONTROL- of META-teken intikt, dan
wordt het zoeken be?indigd. Er zijn een paar uitzonderingen, namelijk
@@ -944,18 +932,20 @@
Met C-s begin je te zoeken naar de plaats waar de zoekstring voor het
eerst voorkomt NA de huidige cursorpositie. Als je iets wilt zoeken
-dat eerder in de tekst moet voorkomen, gebruik dan C-r in plaats van
-C-s. Alles wat we nu weten over C-s geldt ook voor C-r, alleen is de
-zoekrichting omgedraaid.
+dat eerder in de tekst moet voorkomen, gebruik dan C-r. Alles wat we
+nu weten over C-s geldt ook voor C-r, alleen is de zoekrichting
+omgedraaid.
* MEERDERE VENSTERS
-------------------
Een van Emacs' aardige eigenschappen is dat je meerdere vensters op
-het scherm kan laten zien.
+het scherm kan laten zien. (Merk op dat wat Emacs "frames" noemt in
+andere systemen "vensters" genoemd wordt. Zie de Woordenlijst van
+Emacs-termen (Glossary of Emacs terms) in de Emacs-handleiding.)
->> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l.
+>> Zet de cursor op deze regel en tik C-l C-l.
>> Tik C-x 2 om het scherm in twee vensters op te splitsen.
Beide vensters laten deze inleiding zien; de cursor blijft in het
@@ -966,19 +956,20 @@
>> Tik C-x o (met de o van "other"; "ander" in het Nederlands) om de
cursor naar het andere venster te verplaatsen.
-
>> Verschuif de tekst in het onderste venster, met C-v en M-v.
- Zorg ervoor dat je deze inleiding in het bovenste venster leest.
+ Deze inleiding kan je blijven lezen in het bovenste venster.
>> Tik weer C-x o om de cursor weer in het bovenste venster te zetten.
De cursor staat weer precies op de plaats waar hij stond toen je
het venster verliet.
Je kan C-x o blijven gebruiken om van venster naar venster te gaan.
-Elk venster heeft zijn eigen cursorpositie; de cursor is altijd enkel
-zichtbaar in een daarvan. Alle normale commando's hebben betrekking
-op het venster waarin de cursor staat. Dit venster is het
-"geselecteerde venster" ("selected window" in het Engels).
+Het "geselecteerde venster" ("selected windows" in het Engels), waar
+de meeste bewerkingen plaatsvinden, is die met die vette cursor die
+knippert als je niet aan het tikken bent. De andere vensters hebben
+hun eigen cursorposities. Als je Emacs gebruikt op een grafisch
+scherm, dan zijn de cursors in die andere venters niet-gevulde
+rechthoekjes die niet knipperen.
Het C-M-v commando is erg nuttig wanneer je tekst aan het bewerken
bent in het ene venster, terwijl je het andere venster als referentie
@@ -986,28 +977,29 @@
bezig bent, terwijl je met C-M-v door de tekst in het andere venster
loopt.
-C-M-v is een voorbeeld van een CONTROL-META teken. Als je een echte
-META-toets hebt kan je C-M-v intikken door zowel CONTROL als META
-ingedrukt te houden terwijl je v tikt. Het maakt niet uit in welke
-volgorde je CONTROL en META indrukt; het gaat erom welke toetsen
-ingedrukt zijn terwijl je tikt.
+C-M-v is een voorbeeld van een CONTROL-META teken. Als je een
+META-toets (of Alt-toets) hebt kan je C-M-v intikken door zowel
+CONTROL als META ingedrukt te houden terwijl je v tikt. Het maakt
+niet uit in welke volgorde je CONTROL en META indrukt; het gaat erom
+welke toetsen ingedrukt zijn terwijl je tikt.
Als je geen echte META-toets hebt kan je <ESC> gebruiken; de volgorde
is dan wel belangrijk. Je moet dan eerst <ESC> tikken, gevolgd door
CONTROL-v; CONTROL-<ESC> v zal niet werken. Dit komt doordat <ESC>
-zelf een teken is, terwijl CONTROL en META dat niet zijn.
+zelf een teken is, terwijl CONTROL en META dat niet zijn: dat zijn
+"modifiers" (Engels).
>> Tik C-x 1 (in het bovenste venster) om het onderste venster te
laten verdwijnen.
(Als je C-x 1 tikt in het onderste venster laat je het bovenste
-verdwijnen. C-x 1 betekent zoveel als "ik wil maar 1 venster, en wel
-dat venster waar de cursor nu in staat.")
+verdwijnen. C-x 1 betekent zoveel als "ik wil maar 1 venster,
+en wel het venster waar ik nu ben.")
Je hoeft niet dezelfde buffer in beide vensters te hebben. Wanneer je
C-x C-f gebruikt om een bestand in ??n van de vensters te bezoeken,
-zal het andere venster niet veranderen. Je kunt de vensters
-onafhankelijk van elkaar gebruiken om bestanden te bezoeken.
+verandert het andere venster niet. Je kunt de vensters onafhankelijk
+van elkaar gebruiken om bestanden te bezoeken.
Hier is nog een manier om twee venster te krijgen die elk een andere
tekst laten zien:
@@ -1020,6 +1012,32 @@
het onderste venster te laten verdwijnen.
+* MEERDERE FRAMES
+-----------------
+
+Emacs kan meerdere zogeheten frames maken. Een frame bestaat uit
+vensters, menu's, scrollbalken, echo-gebied, etc. Op grafische
+schermen is een Emacs-frame wat andere applicaties meestal een venter
+(of een "window" in het Engels, vgl. Windows) noemen. Meerdere
+grafische frames kunnen tegelijk op het scherm getoond worden. Een
+tekstterminal kan maar ??n frame tegelijkertijd tonen.
+
+>> Tik M-x make-frame <Return>.
+ Een nieuw frame verschijnt op het scherm.
+
+In het nieuwe frame kan je alles doen wat je ook in het eerste frame
+kon doen. Het eerste frame is niet speciaal.
+
+>> Tik M-x delete-frame <Return>.
+ Het actieve frame verdwijnt.
+
+Je kan een frame ook laten verdwijnen op de manier die gebruikelijk is
+voor het grafische systeem dat je gebruikt, vaak door de button te
+klikken in een van de bovenhoek van het frame die gemarkeerd is met
+een "X". Als je Emacs' laatste frame op deze manier laat verdwijnen,
+dan sluit je Emacs af.
+
+
* RECURSIEVE BEWERKINGSNIVEAUS
------------------------------
@@ -1029,11 +1047,11 @@
staan. Dan staat er bijvoorbeeld [(Fundamental)] in plaats van
(Fundamental).
-Tik <ESC> <ESC> <ESC> Om uit een recursief bewerkingsniveau te komen.
+Tik <ESC> <ESC> <ESC> om uit een recursief bewerkingsniveau te komen.
Dit is een algemeen "ontsnappingscommando". Je kan het ook gebruiken
om extra vensters te verwijderen of om uit de minibuffer te komen.
->> Tik M-x om in een minibuffer te komen, en tik dan <ESC> <ESC> <ESC>
+>> Tik M-x om in een minibuffer te komen; tik dan <ESC> <ESC> <ESC>
om er weer uit te komen.
C-g is niet bruikbaar om uit een recursief bewerkingsniveau te komen.
@@ -1048,9 +1066,9 @@
te leveren om met Emacs te beginnen werken. De mogelijkheden van
Emacs zijn zo groot dat het onmogelijk is nu alles uit te leggen. Het
kan zijn dat je meer over Emacs wil leren omdat het zoveel nuttige
-mogelijkheden heeft. Emacs heeft commando's om documentatie te laten
-zien over Emacs commando's. Deze "helpcommando's" beginnen allemaal
-met C-h: "het Hulpteken".
+mogelijkheden heeft. Emacs heeft commando's om documentatie te lezen
+over Emacs commando's. Deze "helpcommando's" beginnen allemaal met
+C-h: "het Hulpteken".
Om hulp te krijgen tik je C-h, gevolgd door een teken om aan te duiden
welke hulp je wilt. Als je het echt niet meer weet, tik C-h ? en
@@ -1058,12 +1076,8 @@
hebt getikt maar van gedachten veranderd bent, tik je gewoon C-g om
het af te breken.
-(In sommige installaties wordt de betekenis van C-h veranderd. Dat is
-geen goed idee, zeker als die verandering op alle gebruikers invloed
-heeft, en is een geldige reden om je beklag te doen bij de
-systeembeheerder of de helpdesk. Als C-h intussen niet een bericht
-onderaan het scherm laat zien over mogelijke hulp, probeer dan de F1
-toets (functietoets 1) of gebruik M-x help <Return>.)
+(Als C-h niet een bericht onderaan het scherm laat zien over mogelijke
+hulp, probeer dan functietoets F1 of gebruik M-x help <Return>.)
De eenvoudigste hulp is C-h c. Tik C-h, het teken "c" en een teken of
uitgebreid commando, en Emacs laat een zeer korte beschrijving van het
@@ -1077,15 +1091,13 @@
(Nederlands: C-p voert het commando previous-line uit.)
-Dit commando vertelt je "de naam van de functie". Functies worden
-vooral gebruikt om Emacs uit te breiden of aan de wensen van de
-gebruiker aan te passen. Aangezien functienamen gekozen zijn om aan
-te geven wat de functie doet, zijn ze ook geschikt als heel korte
-documentatie; genoeg om je te herinneren aan wat de commando's die je
-al geleerd hebt betekenen.
+Dit commando vertelt je "de naam van de functie". Aangezien
+functienamen gekozen zijn om aan te geven wat de functie doet, zijn ze
+ook geschikt als heel korte documentatie; genoeg om je te herinneren
+aan wat de commando's die je al geleerd hebt betekenen.
Uitgebreide commando's zoals C-x C-s en (als je geen META-, EDIT- of
-ALT-toets hebt) <ESC> v kunnen ook getikt worden na C-h c.
+ALT-toets hebt) <ESC>v kunnen ook getikt worden na C-h c.
Om meer informatie over een commando te krijgen, tik C-h k in plaats
van C-h c.
@@ -1095,15 +1107,15 @@
Dit laat de documentatie van de functie, inclusief de naam van de
functie, in een apart venster zien. Als je klaar bent met lezen, tik
C-x 1 om van dat venster af te komen. Je hoeft dat natuurlijk niet
-meteen te doen. Je kan ook eerst wat anders doen voordat je C-x 1
-tikt.
+meteen te doen. Je kan ook eerst wat tekst bewerken (en de helptekst
+lezen) voordat je C-x 1 tikt.
Hier zijn nog wat nuttige mogelijkheden van C-h:
C-h f Beschrijf een functie. Je moet de naam van de functie
intikken.
->> Tik C-h f previous-line<Return>
+>> Tik C-h f previous-line <Return>
Dit laat alle informatie zien die Emacs heeft over de functie die
het C-p commando implementeert.
@@ -1118,24 +1130,24 @@
welke tekens dit commando direct uitgevoerd kan
worden.
->> Tik C-h a file<Return>.
+>> Tik C-h a file <Return>.
Dit laat in een ander venster alle M-x commando's zien met "file" in
hun naam. Je zal teken-commando's zien als C-x C-f naast de
overeenkomende commandonaam zoals find-file.
>> Tik C-M-v herhaaldelijk om de tekst in het hulpvenster te
- verschuiven.
+ scrollen.
>> Tik C-x 1 om het hulpvenster te verwijderen.
- C-h i Lees de online handleidingen (ook wel Info genoemd).
+ C-h i Lees de handleidingen (ook wel Info genoemd).
Dit commando zet je in een speciale buffer genaamd
- "*info*" waar je online handleidingen kunt lezen van
- software die op je computer is ge?nstalleerd. Tik m
- Emacs <Return> om de handleiding van Emacs te lezen.
- Als je nog nooit Info hebt gebruikt dan kun je ?
- tikken zodat Emacs je een rondleiding geeft langs de
+ "*info*" waar je handleidingen kunt lezen van
+ software die op je computer is ge?nstalleerd.
+ Tik m Emacs <Return> om de handleiding van Emacs te
+ lezen. Als je nog nooit Info hebt gebruikt dan kun je
+ ? tikken zodat Emacs je een rondleiding geeft langs de
mogelijkheden van het Info systeem. Wanneer je klaar
bent met deze Emacs-inleiding dan kun je de
Emacs-Info-handleiding gebruiken als je primaire bron
@@ -1146,30 +1158,31 @@
--------------------
Je kunt meer over Emacs leren door haar handleiding te lezen. Deze is
-zowel als boek als in elektronische vorm via Info beschikbaar (gebruik
-het Help menu of tik <F10> h r). Kijk bijvoorbeeld eens naar
-"completion", hetgeen minder tikwerk oplevert, of "dired" wat het
-omgaan met bestanden vereenvoudigt.
-
-"Completion" (of "afmaken", in het Nederlands) is een manier om
-onnodig tikwerk te voorkomen. Als je bijvoorbeeld naar de
-"*Messages*" buffer wilt omschakelen, dan kun je C-x b *M<Tab> tikken
-en dan zal Emacs de rest van de buffernaam invullen voor zover dit
-mogelijk is. Completion staat beschreven in de node "Completion" in
-de Emacs-Info-handleiding.
-
-"Dired" toont je een lijst van bestanden in een directory, waarmee je
-gemakkelijk bestanden kunt bezoeken, van naam kunt veranderen, kunt
-wissen, of andere acties op uit kunt voeren. Informatie over Dired
-kun je vinden in de node "Dired" van de Emacs-Info-handleiding.
+zowel als boek als in in Emacs beschikbaar (gebruik het Help menu of
+tik C-h r). Kijk bijvoorbeeld eens naar "completion", wat minder
+tikwerk oplevert, of "dired" wat het omgaan met bestanden
+vereenvoudigt.
+
+"Completion" ("afmaken" in het Nederlands) is een manier om onnodig
+tikwerk te voorkomen. Als je bijvoorbeeld naar de "*Messages*" buffer
+wilt omschakelen, dan kun je C-x b *M<Tab> tikken en dan zal Emacs de
+rest van de buffernaam invullen voor zover dit mogelijk is gegeven wat
+je al getikt had. Completion staat beschreven in de node "Completion"
+in de Emacs-Info-handleiding.
+
+"Dired" toont je een lijst van bestanden in een directory (en als je
+wilt ook subdirectories), waarmee je gemakkelijk bestanden kunt
+bezoeken, van naam kunt veranderen, kunt wissen, of andere acties op
+uit kunt voeren. Informatie over Dired kun je vinden in de node
+"Dired" van de Emacs-Info-handleiding.
+
+De handleiding beschrijft ook vele andere Emacs-features.
* CONCLUSIE
-----------
-Denk eraan dat je met C-x C-c Emacs permanent verlaat. Om tijdelijk
-een shell te krijgen en daarna weer in Emacs terug te komen, tik je
-C-z.
+Denk eraan dat je Emacs verlaat met C-x C-c.
De bedoeling van deze inleiding is dat ze begrijpelijk is voor alle
nieuwe Emacs-gebruikers. Als je dus iets onduidelijks bent
@@ -1183,60 +1196,68 @@
(De Engelse versie van) deze inleiding is voorafgegaan door een lange
reeks van Emacs-inleidingen, die begon met de inleiding die Stuart
Cracraft schreef voor de originele Emacs. Deze Nederlandse vertaling
-is gemaakt door Pieter Schoenmakers <address@hidden> op basis
-van de GNU Emacs 20.2 TUTORIAL, en nagezien en verbeterd door Frederik
-Fouvry en Lute Kamstra.
+is gemaakt door Pieter Schoenmakers <address@hidden> met
+verbeteringen en correcties door Frederik Fouvry en Lute Kamstra.
(Wat nu volgt is een vertaling naar het Nederlands van de condities
voor gebruik en verspreiding van deze inleiding. Deze vertaling is
niet gecontroleerd door een jurist. Er kunnen derhalve geen rechten
-aan de vertaling worden ontleend, en de vertaling wordt gevolgd door
-het Engelse origineel.)
-
-Deze versie van de inleiding valt onder copyright, net als GNU Emacs.
-Je mag deze inleiding verspreiden onder bepaalde voorwaarden:
-
-Copyright (C) 1985, 1996-1997, 2001-2012 Free Software Foundation, Inc.
-
- Iedereen mag letterlijke kopie?n van dit document, zowel ontvangen
- als verspreiden, op elk medium, vooropgesteld dat de
- copyrightvermelding en de toestemmingsmelding niet veranderd worden
- en dat de verspreider aan de ontvanger dezelfde distributierechten
- verleent als aan hem verleend worden door deze melding.
-
- Toestemming wordt verleend om veranderde versies van dit document,
- of delen daarvan, te verspreiden, onder bovenstaande voorwaarden,
- vooropgesteld dat ze ook duidelijk vermelden wie als laatste
- veranderingen aangebracht heeft.
-
-De condities voor het kopi?ren van Emacs zelf zijn ingewikkelder dan
-dit, maar gebaseerd op dezelfde gedachte. Lees het bestand COPYING en
-geef vervolgens kopie?n van Emacs aan al je vrienden. Help bij het
-uitroeien van softwarebeschermingspolitiek ("eigendom") door vrije
-software te gebruiken, te schrijven en te delen!
-
-(Engels origineel van de copyrightmelding en condities:
-
-This version of the tutorial, like GNU Emacs, is copyrighted, and
-comes with permission to distribute copies on certain conditions:
-
-Copyright (C) 1985, 1996-1997, 2001-2012 Free Software Foundation, Inc.
-
- Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim
- copies of this document as received, in any medium, provided that
- the copyright notice and permission notice are preserved, and that
- the distributor grants the recipient permission for further
- redistribution as permitted by this notice.
-
- Permission is granted to distribute modified versions of this
- document, or of portions of it, under the above conditions,
- provided also that they carry prominent notices stating who last
- altered them.
-
-The conditions for copying Emacs itself are more complex, but in the
-same spirit. Please read the file COPYING and then do give copies of
-GNU Emacs to your friends. Help stamp out software obstructionism
-("ownership") by using, writing, and sharing free software!)
+aan de vertaling worden ontleend. Na de vertaling volgt het Engelse
+origineel.)
+
+Deze versie van de inleiding is onderdeel van GNU Emacs. Het valt
+onder copyright. Je mag deze inleiding verspreiden onder bepaalde
+voorwaarden:
+
+ Copyright (C) 1985, 1996, 1998, 2001-2012 Free Software Foundation, Inc.
+
+ Dit bestand is onderdeel van GNU Emacs.
+
+ GNU Emacs is vrije software: iedereen mag het verspreiden en/of
+ modificeren onder de voorwaarden van de GNU General Public License
+ ("algemene publieke licentie") zoals die gepubliceerd wordt door de
+ Free Software Foundation, versie 3 of, zo je wilt, een latere
+ versie.
+
+ GNU Emacs wordt verspreid met de bedoeling dat het nuttig zal zijn,
+ maar ZONDER ENIGE GARANTIE; zonder zelfs de impliciete garantie van
+ verkoopbaarheid of geschiktheid voor een specifiek doel. De GNU
+ General Public License bevat meer informatie.
+
+ Je zou de GNU General Public License moeten hebben ontvangen als
+ onderdeel van GNU Emacs. Als dat niet het geval is, ga naar
+ www.gnu.org/licenses.
+
+Lees het bestand COPYING en geef daarna kopie?n van Emacs aan al je
+vrienden. Help bij het uitroeien van softwarebeschermingspolitiek
+("eigendom") door vrije software te gebruiken, te schrijven en te
+delen!
+
+Engels origineel van de copyrightmelding en condities:
+
+This version of the tutorial is a part of GNU Emacs. It is copyrighted
+and comes with permission to distribute copies on certain conditions:
+
+ Copyright (C) 1985, 1996, 1998, 2001-2012 Free Software Foundation, Inc.
+
+ This file is part of GNU Emacs.
+
+ GNU Emacs is free software: you can redistribute it and/or modify
+ it under the terms of the GNU General Public License as published by
+ the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or
+ (at your option) any later version.
+
+ GNU Emacs is distributed in the hope that it will be useful,
+ but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of
+ MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the
+ GNU General Public License for more details.
+
+ You should have received a copy of the GNU General Public License
+ along with GNU Emacs. If not, see <http://www.gnu.org/licenses/>.
+
+Please read the file COPYING and then do give copies of GNU Emacs to
+your friends. Help stamp out software obstructionism ("ownership") by
+using, writing, and sharing free software!
;;; Local Variables:
;;; coding: latin-1
| [Prev in Thread] |
Current Thread |
[Next in Thread] |
- [Emacs-diffs] /srv/bzr/emacs/trunk r107073: * tutorials/TUTORIAL.nl: Updated; synchronize with TUTORIAL.,
Chong Yidong <=